1. Có lần mình bay với 1 ông khách Thuỵ Điển, thủ tục xong thì nghe chậm 4 tiếng. Hầu hết hành khách lo lắng, chạy tới quầy hỏi, thở dài, bắt đầu to tiếng. Mình cũng không ngoại lệ, 4 tiếng đồng hồ đó, chê hãng hàng không tham lam, mắng nhân viên mặt đất vô trách nhiệm, đăng lên FB đại loại “khộ quá khộ, lại delay, lần sau không đi hãng này nữa”, trong khi ông Thuỵ Điển vẫn bình thản đọc sách, thậm chí không nhìn đồng hồ. Khi lên máy bay, ông nói “nhờ delay mà tao đọc hết cuốn sách này, thật thú vị”. Oh my god!
Mình gọi cái hãng chó chết (dead dog), xách mé là delay airlines cho hả hê. Mình dùng hết mọi từ vựng trong giáo trình thobiology (thô bỉ học) để trút giận. Ông Thuỵ Điển nói, mày có chửi hơn nữa thì máy bay cũng không thể bay sớm. Trễ thì mình xoay sở kiểu trễ, ví dụ gọi lại xin cái lịch làm việc mới với đối tác. Cùng 4h đồng hồ đó, tao vui vẻ, mày tức giận. Trong cuộc đời tao và cuộc đời mày, sẽ có hàng ngàn khoảnh khắc “4h delay” như vậy, phản ứng của mình sẽ thể hiện CHẤT LƯỢNG cuộc sống. Mày nói tẩy chay hãng này là nóng giận tức thời thôi, chứ vài tháng nữa, nó rẻ hơn hãng khác 100,000đ thì mày cũng thức đêm ngồi canh vé đi à. Mình thề là free cũng không thèm (2 tuần sau, mình lại book tiếp hãng này vì rẻ hơn hãng khác 50.000 đồng, lên sân bay vẫn chụp hình cười khí thế).
Trên máy bay, khi tiếp viên phục vụ không niềm nở, bực. Thức uống không free, bực. Vào toilet, người trước quên xả nước rất hôi, bực. Khi xuống máy bay, đi taxi về công ty, kẹt xe, bực. Trên phố, mỗi người 1 chiếc xe máy đâm chéo qua chéo lại, leo lên lề, còi xe bóp inh ỏi… vì quá nhiều xe trên đường, ai cũng muốn đi nhanh hơn, bực. Mình ngán ngẩm, buộc miệng chê mấy câu về đường sá, nói tại nhà nước không chịu mở rộng, tại quy hoạch bất cập, tại dân chạy ẩu, người nhập cư gì mà nhiều, …
Ông Thuỵ Điển nói mày suy nghĩ tiêu cực quá. Chính mày, cha ông mày, ba mẹ mày cũng nhập cư đến Tp này, đường sá thì có mở rộng mãi được đâu. Chính mày đã mua 2 chiếc xe máy và 1 chiếc ô tô, cái nhà cũ đã chia tách thành 3 căn, mặt tiền nào cũng biến thành hàng quán cửa hàng…. thì chính mình đã xây dựng nơi mình sống như thế. Xưa sang VN, tao thấy cây dừa nước cả vùng, dân đông quá nên phải chặt bỏ, lấp rồi phân lô, xây cả chục khu đô thị đáng sống gì đó, ai mua được 1 lô đất hay cái nhà thì cười hỉ hả, rồi đi phản đối về việc mất rừng ở tỉnh khác, cái nhà mày đang ở xưa kia có phải đất rừng không. Có nhà đẻ 3-4 đứa con, nhân 3-4 lên vậy thì tài nguyên phải bị mất dần chứ, vài năm nữa thì 4 đứa con đó lái xe ra đường, rồi nó lập gia đình với 4 người từ nơi khác tới nữa, thì chính mày tăng đến 8 người ra đường. Ham ăn, ham đẻ, ham đất đai nhà cửa, ham xe cộ vật chất, ham miễn phí…. thì phải chấp nhận cảnh giành giật nhau từng m2 đường giao thông, giành nhau chỗ học, chỗ ăn, chỗ ngủ. Mọi thứ do mình cả thôi. Mình cũng tham như gì, cũng vun vén cá nhân như gì mà không nhận ra, lại đi chửi người khác.
Mình nghĩ rất lâu, biết là mình lớn lên từ văn hoá Việt, xuất thân nghèo khổ, nhìn thấy tiêu cực nhiều hơn tích cực. Khi trái ý là tức giận, ăn nói thô tục, chửi mắng, không văn minh, tự thấy thật hổ thẹn. Nhớ lại các chuyến đi du lịch theo đoàn, chưa có chuyến đi nào vui vẻ. Khách phàn nàn liên tục vì nghĩ đã bỏ tiền ra, phải được hầu hạ như thượng đế, tưởng tượng lung linh quá, trong hình người ta photoshop chứ thực tế đâu có cảnh nào đẹp cỡ vậy. Từ lịch trình đến hướng dẫn đến đồ ăn đến điểm đến, luôn đòi đền bù, đòi làm lớn chuyện…, các bạn làm hướng dẫn viên sẽ hiểu rõ cái này. Cứ mua hàng là chê mắc, vì làm ra ít tiền quá nên không có sự phóng khoáng và sang trọng. Lo tranh đấu với công ty du lịch về mấy cái con con tiểu tiết nên không có tâm trí thưởng thức cảnh đẹp và văn hoá địa phương. Lúc đó toàn tức tối “tao phải làm cho nó dẹp tiệm”, đăng đàn bắt bạn bè chia sẻ khắp cho nó biết mặt, mất uy tín cho nó sợ, với danh nghĩa là “không để người khác tốn tiền như mình”. Vì sĩ diện nên nói, tiền với tôi không quan trọng, nhưng thực tế mọi tiêu cực và phàn nàn đều bắt nguồn từ việc TIẾC TIỀN. Phải mất chục năm sau, khi đầu óc trưởng thành, mình mới tiếc nuối là đã từng ngốc nghếch và vớ vẩn. Chính mình đã phá hỏng những “khoảnh khắc 4h” của cuộc đời mình. Gửi bạn bè xem hình mình đi du lịch, cái nào mặt mũi cũng nhăn nhó.
2. Có lần đi 1 tour ở châu Âu với khách Âu, chỉ có mình và 1 gia đình người châu Á kia. Máy bay cũng delay, mấy ông bà Tây lấy sách ra đọc. Tài xế đi sai đường, họ nói wow, nhờ đi sai mà tao thấy được nhiều cái hay và lạ trên đường, tao rất thích. Đồ ăn không hợp khẩu vị, họ nói để tao challenge, cả nhà cùng nhau thử thách ai ăn hết được 10 điểm, cười vui rộn ràng. Riêng gia đình người châu Á trong đoàn thì khác. Bà vợ quên cái kính mát ở khách sạn, mà hôm đó đi biển, lớn tiếng chửi chồng sao không nhắc. Ông chồng, lúc lấy điện thoại ra chụp cảnh thì thấy hết pin do thằng con chơi game, ông liền chửi thằng con, I wil beat you die (tao sẽ đập cho mày chết). Group viber để mọi người chia sẻ ảnh đẹp lên đó thì thấy mỗi gia đình họ là post ý kiến chê bai lên, 30 người còn lại ái ngại vô cùng, không rõ vì sao mà cái “ego” của họ lớn đến vậy, cố gắng “show off” là mình cao cấp hơn, đến độ anh hướng dẫn nói họ là “they are the king and the queen of complaints, vua và nữ hoàng phàn nàn”. Xếp hàng đợi là họ bảo lâu, bực bội. Bữa ăn nào họ cũng chê, món mặn quá, món ngọt quá, chẳng món nào hợp khẩu vị. Bà mẹ luôn gào thét bắt thằng con phải thế này thế kia cho đúng ý. Mấy người Tây nhún vai nói, bà mẹ châu Á luôn là a shouting mom (bà mẹ hay la). Cũng chương trình du lịch y chang nhau, người xem là thiên đường để enjoy, người tự biến thành địa ngục để đày đoạ nhau.
Cùng một cơn mưa, người tiêu cực sẽ bực mình vì phải đi áo mưa, người lạc quan thì nghĩ đến cây cối sẽ được xanh tươi. Nắng nóng gay gắt là cơ hội để tiêu diệt mọi mầm vi khuẩn vi rút và nấm bệnh trong không khí. Lỗi lầm của người khác (do mình nghĩ vậy thôi chứ chưa chắc đó là lỗi lầm), thay vì tức giận, thôi bỏ qua, vì sự thoải mái của mình trước đã. Cơ quan công quyền ở nước nào cũng quan liêu hết, thấy cô nhân viên hành chính nhăn nhó, mình hãy bảo nhau “chắc hôm nay cô ấy đèn đỏ, đau bụng nên thông cảm, hỏi thăm giúp cô ấy vui vẻ lên đi”. Mình hãy luôn miệng xin lỗi, cám ơn, chúc 1 ngày vui vẻ, tôn trọng cảm xúc của nhau để giúp nhau có được “1 good day”. Hãy giải thích mọi thứ theo hướng tích cực, để có 1 cuộc đời chất lượng.
Người tích cực dễ nhìn ra, họ có gương mặt sáng bừng, nụ cười thường trực trên môi, cái tôi thấp, thích nghi cao nên có thành tựu rực rỡ. Mở miệng thốt lời hay ý đẹp, luôn khen ngợi nhau, nếu không nói lời tử tế được cho nhau thì họ im lặng. Còn người tiêu cực, có thể họ có tiền, nhưng họ không bao giờ có 1 cuộc sống chất lượng và có thành tựu lớn, vì cảm xúc tiêu cực đã chiếm hết quỹ thời gian. Gương mặt người tiêu cực nhìn không thoải mái, khó thiện cảm. Với 1 cốc nước, có người nhìn thấy “nước chỉ còn 1 nửa”, và uống với cảm giác chán chường. Có người sẽ thấy “ối, còn tới cả nửa ly nước” và uống với tâm trạng vui vẻ.
Nếu bạn vẫn còn trong văn hoá chê bai và phàn nàn; thích bàn tán về điểm xấu của người khác hay của xã hội, vẫn còn để tiền bạc chiếm hết tâm trí khiến bạn nhăn nhó khó chịu; bạn vẫn ưa làm mình làm mẩy; thích bốc phốt và đọc bốc phốt để gỡ gạc chút đỉnh tiền đền bù hay kiếm chút sĩ diện thể hiện cái tôi cá nhân mình;
thì bạn là người xem giá cả quan trọng hơn giá trị.